Być pięknym, młodym, bogatym i zdrowym – każdy chciałby i wielu robi wszystko, aby takimi być. O ile z młodością i urodą różnie bywa o tyle o zdrowie i finanse można zadbać samemu. Czasem jednak życie stawia nas w sytuacjach, gdzie nawet przy wielkich chęciach i staraniach nie możemy sobie z przeciwnościami poradzić. Ciężkie choroby lub wypadki sprawiają, że wiele osób nie może pracować i tym samym zapewnić sobie i rodzinie środków do utrzymania. Osoby, które mają znaczny ubytek zdrowia posiadają orzeczenie o niepełnosprawności i mogą ubiegać się o przyznanie świadczenia finansowego zwanego rentą.
Aby otrzymać rentę oprócz orzeczenia o niepełnosprawności należy spełnić kryterium wysługi lat pracy. Ilość lat pracy osoby ubiegającej się o ustalenie prawa do renty zależna jest od wieku tej osoby.
– dla osób poniżej 20 roku życia staż pracy musi wynieść co najmniej 1 rok,
– między 20 – 22 rokiem życia trzeba się wykazać dwuletnim stażem,
– jeśli niezdolność do pracy przydarzyła się między 22 a 25 rokiem życia, to staż wzrasta do 3 lat,
– od 25 do 30 lat trzeba mieć udokumentowane 4 lata pracy,
– powyżej trzydziestego roku życia wymaga się co najmniej pięcioletniego stażu.
Ilość lat pracy rosnąca z wiekiem jest naturalna i nie budzi wątpliwości. Co jednak zrobić mają te osoby, które są niezdolne do pracy niemal od zawsze, a choroba nie pozwala im na zatrudnienie. Czy renta bez lat pracy możliwa jest do uzyskania? Przepisy o zaopatrzeniu emerytalnym i rentowym takiej sytuacji nie przewiduję. Jednak ludzie pokrzywdzeni przez los, którzy nie mogli nigdy podjąć pracy i tym samym wypracować sobie stażu, nie są pozostawieni bez środków do życia. Dla takich osób przepisy pozwalają przyznać rentę socjalną. Płatnikiem takich świadczeń jest FUS – Fundusz Ubezpieczeń Społecznych. Ten fundusz jest zarządzany przez ZUS. Najbardziej związek z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych widoczny jest na początku procedury ubiegania się o rentę socjalną, bo podstawą do ustalenia prawa do tego świadczenia jest orzeczenie wydane przez lekarza – orzecznika ZUS, który ma za zadanie stwierdzić całkowitą niezdolność do pracy. Z reguły orzecznicy czynią to poprzez analizę dokumentacji medycznej opisującej przebieg choroby oraz aktualny stan osoby ubiegającej się o rentę. Orzecznik stwierdza niezdolność do pracy trwałą lub czasową. Jeśli stwierdzona zostanie niezdolność trwała, to renta socjalna zostanie przyznana na czas nieokreślony – mówiąc kolokwialnie na zawsze. Jednak najczęściej, mimo ciężkich chorób, ZUS przyznaje renty na okres pięciu lat. Jeśli orzeczenie ogranicza czas niezdolności do pracy to również oznacza ograniczenie czasowe dla przyznanego świadczenia rentowego. Po upływie czasu ograniczenia chory ponownie musi wystąpić o ustalenie prawa do renty. W niektórych przypadkach są to dość traumatyczne przeżycia, gdy orzecznik ZUS -u sprawdza stan osoby z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim albo bada chorego bez nóg czy rąk. Być może ZUS liczy na cud uzdrowienia takich beznadziejnych przypadków.
Obecnie socjalna renta bez lat pracy jest przyznawana w kwocie 1029, 80 zł, a od 1 marca wzrośnie do kwoty 1063,35 zł.
